Het humaan papillomavirus (HPV) is een DNA-virus van de familie Papillomaviridae. Er zijn ongeveer200 verschillende papillomavirus genotypes; sommige worden overgedragen door huidcontact en infecteren de huid, terwijl andere seksueel worden overgedragen en onder andere verantwoordelijk zijn voor 99% van de baarmoederhalskankers.

Sommige stammen tasten de huid aan en andere de slijmvliezen. De eerste groep is bijvoorbeeld betrokken bij plantaire wratten of op de handen, terwijl de tweede groep verantwoordelijk is voor genitale wratten of bepaalde vormen van kanker,zoals kanker van de baarmoederhals, in de ernstigste gevallen. Veertig stammen worden verantwoordelijk geacht voor genitale problemen, 15 zijn gevonden in gevallen van baarmoederhalskanker. Dit zijn meestal niet dezelfde stammen die verantwoordelijk zijn voor genitale wratten en kanker.

De verschillende genotypes kunnen worden ingedeeld volgens hun huid- of mucosale tropisme en de locatie van de tumoren, cutaan, oraal, nasaal of genitaal. Sommige genotypes worden in verband gebracht met kanker, dit zijn de zogenaamde HPV's met een hoog oncogeen risico. Andere HPV's hebben een laag kankerrisico, omdat infectie met deze virussen uitzonderlijk evolueert naar kanker. Baarmoederhalskanker is voornamelijk het gevolg van een aanhoudende infectie met HPV16 of HPV18. Het type in kwestie varieert naar gelang van de regio's van de wereld.